Mortgage ödemelerini gerçekleştirmekte zorlanan kişilerin sayısı giderek artıyor
Yüksek faizler aylık mortgage ödemelerinin artmasına neden oluyor; bu da kira fiyatlarındaki hızlı yükselişi körüklüyor
Ülke genelinde aylık kira ya da mortgage ödemelerini gerçekleştirmekte zorlanan kişilerin sayısı giderek artıyor. İngiltere Merkez Bankası’nın son dönemlerde enflasyonu kontrol altına almak üzere üst üste yaptığı faiz artışları ve piyasalarda yaşanan karışıklıklar, aylık mortgage masraflarının yükselmesine neden oluyor.
BBC tarafından yayınlanan habere göre, ev sahipleri de kira fiyatlarını arttırarak, masraflardaki yükselişi kiracılarına yansıtıyor. Resmi veriler, kira fiyatlarının geçen yıl yüzde 4 oranında arttığını gösteriyor. Bunun, yedi yıl önce karşılaştırılabilir kayıtların tutulmaya başlanmasından bu yana görülen en büyük artış olduğu belirtiliyor. Ulusal İstatistik Ofisi (ONS)’nin, aralık ayında kiracılara yönelik gerçekleştirdiği ankette, katılımcıların dörtte biri, son altı ayda ödedikleri kira miktarının arttığını söyledi. Hem mortgage hem de kira ödemeleri artmış olsa da kiracıların haftalık harcama oranlarının daha büyük kısmının konut harcamalarına gittiği görülüyor.
ONS’ye göre, kiracılar haftalık harcamalarının ortalama olarak yüzde 24’ünü konut harcamaları için kullanıyor. Mortgage ödeyen kişiler ise harcamalarının yüzde 16’sını kullanıyor. Interactive Investor şirketinden kişisel finans analizcisi Myron Jobson, konuyla ilgili şu açıklamalarda bulundu: “Yüksek kiralara yüksek enerji fiyatları eşlik ediyor ve bu da bütçeleri baskı almaya devam ediyor. Bu, yeni bir kira sözleşmesine girmek isteyenler için oldukça karmaşık,bir durum. Birçok kiracı, daha yüksek kira ödeme riskini almaktansa mevcut anlaşmalarına devam edip kiralarının sabit kalmasını isteyebilir.”
Araştırmalara göre, aylık kira ya da mortgage ödemelerini yapmakta zorlanan kişilerin miktarı da giderek artıyor. Aylık ödemelerinde zorlanan kişi oranı geçen eylül ayında yüzde 27 iken, aralık ayında yüzde 31’e çıkmıştı. Mortgage ödeyen kişilerin yüzde 45’ininse mortgage faizlerinde yapılan değişikliklerden dolayı endişeli olduğu belirtiliyor. 2022 yılının son dönemlerinde, mortgage masraflarında keskin bir artış yaşanmıştı.
Bu artışın bir kısmını da Liz Truss hükümetinin açıkladığı mini-bütçe tetiklemişti. Nasıl finanse edileceği belirtilmeyen vergi kesintilerine yönelik bu açıklamalara piyasaların verdiği tepkiler sonrasında, mortgage faizleri hızla yükselmeye başlamıştı. Daha sonra piyasaların istikrarı yakalamasıyla birlikte mortgage faizleri düşmeye başladı ama yine de bir önceki yıla göre oldukça yüksek bir seviyede kaldı.
ONS, binlerce ev sahibinin, mevcut sabit faizli mortgage anlaşmaları sona erdiğinde çok daha yüksek mortgage masraflarıyla karşı karşıya kalacağını söylüyor. 1,4 milyondan fazla hanenin bu yıl sabit faizli mortgage anlaşmasını yenilemesi gerekeceği ve bunların yüzde 57’sinin ödediği mevcut faizlerin yüzde 2’den az olduğu belirtiliyor. Bu kişilerin anlaşmalarını yeniledikten sonra ödemeleri gereken faiz oranı yüzde 6 civarında olabilir.
Yüksek faizler yalnızca mortgage anlaşmasını yenileyecek olanları değil, ilk kez ev almak isteyenleri de zor durumda bırakıyor. BBC tarafından yayınlanan habere göre, ilk evini almak isteyen birçok aile, yüksek faizler nedeniyle planlarını erteliyor.